Te veel woorden in je tekst? Deze woorden kun je (bijna) altijd schrappen

Of je nou een scriptie schrijft, een artikel tikt of een Instagramcaption uit je vingers laat rollen: over het algemeen heb je een beperkt aantal woorden voor een tekst. En als je op dit artikel hebt geklikt weet ik één ding zeker: daar zit jij regelmatig overheen. Heb je moeite met welke woorden je dan moet schrappen? In deze blog deel ik 21 woorden die (meestal) overbodig zijn in een tekst.

We gebruiken in onze teksten veel overbodige woorden. Dat komt omdat we gewend zijn aan spreektaal. Als je een zin uitspreekt, gebruik je daar meer woorden voor dan wanneer je iets opschrijft. Dat is normaal. Maar bij een tekst is het juist van belang om kort en bondig te zijn. Stel je maar voor: wanneer iemand tegenover je zit en praat, luister je – ook al is het een lang verhaal – omdat het anders onbeleefd is. Maar met een scriptie, blog of caption kunnen je lezers zo wegklikken wanneer het te langdradig wordt.

Wil je niet. Want dan ben je lezers kwijt. Overbodige woorden kun je zien als ‘ruis’ op de lijn. Hoe meer ruis er is, hoe minder jouw boodschap overkomt bij je lezer. Daarom is het belangrijk om naar iedere tekst kritisch te kijken – ook als je niet te veel woorden hebt geschreven.

Welke woorden schrappen

Als eerste is er een aantal werkwoorden dat je vrijwel altijd kunt schrappen. Het gaat vooral om zinnen als: we zouden kunnen kijken. Dat is gewoon: we kijken. Ander voorbeeld: we willen gaan proberen. Korter: we proberen. Deze werkwoorden (of vervoegingen ervan) kun je schrappen:

  • Zullen
  • Worden
  • Moeten
  • Gaan
  • Kunnen
  • Mogen
  • Hebben
  • Kijken
  • Willen

Te veel woorden

Een ander soort woordgroep die je kunt schrappen, noem ik de ‘tussenwoordjes’. Voor veel mensen zijn dit ook stopwoordjes in hun tekst. Mijn stopwoordje is bijvoorbeeld ‘ook’, zoals je in de vorige zin kunt zien. Andere woorden die je weg kunt laten zijn:

  • Wel
  • Eigenlijk
  • Namelijk
  • Om
  • Er
  • Ook
  • Nog
  • Heel
  • Echt
  • Soms
  • Veel
  • Toen

Als je deze woorden schrapt, moet je een heel eind komen. Een truc om dit snel te doen: open je Word-document en CTRL+F deze lijst met woorden. Bij de werkwoorden pak je de ik-vorm (dus wil, in plaats van willen). Zo kun je ze snel in de tekst vinden en verwijderen. Let erop dat je soms een zin moet herschrijven als je een woord weglaat. Lees daarom na het schrappen je tekst nog eens goed na om de eventuele fouten eruit te halen.

Lees ook:
Zo voorkom je tikfouten in jouw teksten

Heb je nog te veel woorden? Kijk kritisch zin voor zin naar wat je hebt opgeschreven. Heeft ieder woord echt een functie in de zin? Of kan het ook weg? Wederom een voorbeeldje in de vorige zin: het woord ‘echt’ is niet nodig voor de zin. Schrappen die handel. 

Schrijven is schrappen

Wees hierbij trouwens niet té streng voor jezelf. Een aantal van de bovenstaande ’tussenwoordjes’ hebben regelmatig een functie in de tekst. Bijvoorbeeld om ergens de nadruk op te leggen, iets uit te vergroten of juist minder belangrijk te maken. Wees dus niet alleen kritisch wanneer je schrapt, maar ook op wat je schrapt. Ik heb bijvoorbeeld zelf een losse schrijfstijl en gebruik veel van de bovenstaande tussenwoordjes – zoals je kunt lezen. Dat is niet erg, maar ik zorg dat het niet ten koste gaat van de leesbaarheid. En dat de tekst bondig blijft.

Een regel die je hiervoor kunt aanhouden? Als de zin précies hetzelfde is zonder het woord erin, haal je het weg. Als dan de essentie, intonatie of nadruk verandert, laat je het woord staan.

Succes met schrappen!